Das 24

Քննարկվող հարցեր՝    

1. Ի՞նչ երևույթներ են նկատվում հեղուկի մեջ նրա տաքացման պրոցեսում: 

Շոգեգոյացման դեպքում նյութը հեղուկ վիճակից վերածվում է գազայինի (գոլորշու): Գոյություն ունի շոգեգոյացման երկու տեսակ՝ գոլորշացում և եռում:

2. Ինչու՞ են հեղուկի ներսում առաջանում պղպջակներ:

Հեղուկի ներսում փուչիկները ձևավորվում են գազի կամ գոլորշու առկայության պատճառով, որոնք արտանետվում են հեղուկի տաքացման կամ ճնշման նվազման ժամանակ: Երբ հեղուկը տաքացվում է, մոլեկուլները էներգիա են ստանում և ավելի արագ են շարժվում, ինչի հետևանքով նրանք կոտրում են իրենց կապերը և փախչում օդ՝ որպես գազ կամ գոլորշի։ Գազի կամ գոլորշու այս գրպանները հետո բարձրանում են հեղուկի մակերես և ձևավորում փուչիկներ: Փուչիկների չափը կախված է արձակված գազի կամ գոլորշու քանակից և հեղուկի մածուցիկությունից։

3. Ինչպիսի՞ն է պղպջակների «վարքը» հեղուկը տաքացնելիս: Ինչո՞ւ է եռացող ջուրն «աղմկում»:

Երբ հեղուկը տաքացվում է, փուչիկները կարող են առաջանալ և բարձրանալ մակերես՝ խառնելով հեղուկը և բաշխելով ջերմությունը: Փուչիկները կարող են նաև շերտ ստեղծել մակերեսի վրա, որը մեկուսացնում է հեղուկը: Այնուամենայնիվ, եթե տաքացման արագությունը չափազանց բարձր է, փուչիկները կարող են հանգեցնել հեղուկի եռման, ինչը կարող է վտանգավոր լինել:

4. Ի՞նչ ուժեր են ազդում գոլորշիով լցված օդի պղպջակի վրա` հեղուկի ներսում:

Երբ հեղուկը պարունակում է գոլորշիով լցված օդ, գոլորշու վրա ազդող ուժերն են ձգողականությունը և լողացողությունը: Ձգողականությունը հանգեցնում է նրան, որ գոլորշին սուզվում է դեպի հեղուկի հատակը, մինչդեռ լողացողությունը հանգեցնում է նրան, որ այն բարձրանում է մակերես:

5.  Ի՞նչ է եռումը: Ո՞ր պրոցեսն են անվանում եռում: 

Եռացումը այն գործընթացն է, երբ հեղուկը վերածվում է գոլորշու՝ հեղուկի ներսում փուչիկների ձևավորմամբ, որոնք սովորաբար առաջանում են հեղուկը մինչև եռման կետը տաքացնելու արդյունքում:

6. Ի՞նչն են անվանում հեղուկի եռման ջերմաստիճան: Եռման ընթացքում արդյոք հեղուկն ավելի է

Հեղուկի եռման կետը այն ջերմաստիճանն է, որում այն եռալով վերածվում է գոլորշու և որոշվում է քիմիական բաղադրությամբ, ճնշումով և բարձրությունից: Այն սովորաբար արտահայտվում է Ցելսիուսի կամ Ֆարենհեյթի աստիճաններով և կարող է չափվել ջերմաչափի միջոցով:

տաքանում:

7. Ինչի՞ց է կախված հեղուկի եռման ջերմաստիճանը:

Հեղուկի եռման կետը կախված է ճնշումից, բարձրությունից և հենց հեղուկի քիմիական բաղադրությունից։

8. Եռացող ջուրը որտե՞ղ է ավելի տաք՝ ծովի մակերևույթի՞ն, լեռան գագաթին, թե՞ խոր հանքահորում:

9. Ինչի՞ վրա է հիմնված շուտեփուկ կաթսայի աշխատանքի սկզբունքը:

10. Օգտագործելով նկարը՝ բացատրե՛ք՝ ինչպես  կարելի է ջուրը եռացնել սովորական սենյակային ջերմաստիճանում: 

11. Ինչի՞ հաշվին է տեղի ունենում սառնարանի ներսի ջերմաստիճանի նվազումը։

Das 21

1. Ինչի՞ համար է ծախսվում հալման ջերմաստիճանում բյուրեղային մարմնին ջեռուցչի տված էներգիան:

Նյութի հալման անհրաժեշտ ջերմաքանակ։

2. Ի՞նչն են անվանում հալման ջերմություն:

1 կգ բյուրեղային նյութը նույն  ջերմաստիճանի հեղուկի վերածելու համար, կոչվում է հալման տեսակարար ջերմություն:

3. Ի՞նչն են անվանում հալման տեսակարար ջերմություն:

ջերմության քանակն է, որն անհրաժեշտ է նյութի միավորի զանգվածը հեղուկ վիճակից գազային վիճակի փոխելու համար մշտական ​​ջերմաստիճանի և ճնշման պայմաններում

4. Ի՞նչ միավորով է չափվում հալման տեսակարար ջերմությունը միավորների ՄՀ-ում:

Գոլորշացման հատուկ ջերմությունը չափվում է ջոուլներով մեկ կիլոգրամով (Ջ/կգ) ոչ թե MN-ով մեգանյուտոն MN-ն ուժի միավոր է ոչ թե էներգիա

5. Ի՞նչ է նշանակում «պարաֆինի հալման տեսակարար ջերմությունը 150 կՋ/կգ է» արտահայտությունը:

Նշանակում է, որ 1կգ բնական գազի լրիվ այրումից անջատվում է 4,4*10⁷Ջ էներգիա։

6. Ինչպե՞ս են հաշվում այն ջերմաքանակը, որն անհրաժեշտ է հալման ջերմաստիճանում բյուրեղային մարմինը հալելու համար:

7. Հալվող սառույցը բերեցին սենյակ, որտեղ ջերմաստիճանը 0°C է։ Կշարունակի՞ արդյոք սառույցը հալվել:

Անջատվում են թունավոր գազեր, աղտոտվում է մթնոլորտը, և առաջանում է ջերմոցային երևույթ։

8. Ո՞ր մարմինն ունի ավելի մեծ ներքին էներգիա՝ 0°C ջերմաստիճանի սառույցի կտորը, թե՞ դրանից ստացված 0°C ջերմաստիճանի ջուրը։

Օգտագործել ավելի քիչ վառելիք։

9. Ինչպե՞ս հաշվել այն ջերմաքանակը, որը բյուրեղանալիս անջատում է հալման ջերմաս- տիճան ունեցող մարմինը:

10. Ոսկու հալման տեսակարար ջերմությունը հավասար է 67 կ2 կգ-ի: Ի՞նչ է ցույց տալիս այդ թիվը:

Նյութի անցումը հեղուկ վիճակից գազայինի կոչվում է շոգեգոյացում, հակառակ պրոցեսը կոչվում է խտացում

11. Ո՞ր բանաձևով են հաշվում նյութի բյուրեղացման ընթացքում անջատվող ջերմաքանակը:

Դաս 15

§36. Ջերմաչափ: Ջերմաստիճանային սանդղակ:

1. Ի՞նչ է կատարվում տաք և սառը մարմիններն իրար հպելիս:

տա մարմինը միշտ հովանում է, իսկ սառը մարմինը ՝ տաքանում:

2.Որ ֆիզիկական մեծությունն է բնորոշում մարմնի տաքացվածության աստիճանը:

Որքան տաք է մարմին այնքան տաք է նրա ջերմաստիճանը

3.Ինչ կապ կա մոլեկուլների անկանոն շարժման արագությունների և մարմնի ջերմաստիճանի միջև:

Ինչքան բարձր է մարմնի ջերմաստիճանը,այնքան մեծ է մոլեկուլների անկանոն շարժման արագությունը:

4. Ինչ է ջերմային շարժումը:

Մարմնի մասնիկների՝ ատոմների և մոլեկուլների անկանոն,քաոսային շարժումն անվանում են ջերմային շարժում:

5.Ինչու է գազերում դիֆուզիան տևում տասնյակ վայրկյաններ, երբ մոլեկուլների  ջերմային շարժման արագությունները հարյուրավոր  մ/վ կարգի մեծություններ են:

Հսկայական թվով մոլեկուլների հետ անկանոն և պատահական բախումների հետևանքով մոլեկուլները որոշակի ուղղությամբ տեղափոխվում են չնչին չափով:

6. Կարելի է արդյոք մեր զգայարանների օգնությամբ ճիշտ գնահատել մարմնի ջերմաստիճանը:   

Ոչ

7. Ինչպես է կոչվում մարմնի ջերմաստիճանը չափող սարքը:

Ջերմաչափ

8. Ինչպիսի ջերմաչափեր գիտեք:  

Հեղուկային,սնդիկային և օպտիկական

9. Ֆիզիկական ինչ երևույթ է օգտագործվում սնդիկային ջերմաչափում:

Հեղուկային ջերմաչափերում օգտագործվում է հեղուկի ջերմային ընդարձակման երևույթը:

10. Ինչ ջերմաստիճանային սանդղակներ գիտեք:

Ցելսիուս, Ֆարենհայտ և Կելվինի սանդղակներ

11. Ինչ կապ կա  Ցելսիուսի և Ֆարենհայտի սանդղակների 1 աստիճանների միջև:

1°C=9/5°F

Դաս 14

1.Թվարկել ձեր շրջապատի մի քանի առարկաներ և նշել թե ինչ նյութերից է այն պատրաստված:

սպասք -ճենապակի, ծածկոց-գործվացքը, պահարան-պայտ, տետր-թուղթ

Սեղան-երկաթ, փայտ 

Թուղթ-փայտից

սառույց-ջուր

2.Ինչի՞ց են բաղկացած ֆիզիկական մարմնները:

Նյութերը կազմված են առանձին մասնիկներից, որոնց միջև կան ազատ տարածություններ:

3.Ինչպիսի՞ կառուցվածք ունի նյութը:

Նյութի մասնիկները կոչվում են ատոմներ:

4.Ինչպե՞ս են անվանում նյութի մասնիկները:

5.Ո՞ր նյութն են անվանում տարր: Քանի՞ քիմիական տարր է հայտնի այսօր: Քանի՞ քիմիական տարր կա բնության մեջ։

Միևնույն տեսակի ատոմներից կազմված նյութը անվանվում է ՝ տարր:

6.Ի՞նչ է մոլեկուլը:

Մոլեկուլը մեկից ավելի ատոմների միցման դեպքում առաջացած մասնիկ է:

7. Ի՞նչ մոլեկուլներ են ձեզ հայտնի:

Մեզ հայտի մելեկուլ է՝  H2O, CO2, H2, O2 և այլն:

8.Ո՞ր մասնիկն է օժտված նյութի բոլոր հատկություններով:

մոլեկուլը

9. Քանի՞ անգամ է ատոմը փոքր խնձորից: Հաշվեք 1 լ ծավալով ջրի մոլեկուլների թիվը:

Ատոմը փոքր է խձորից, այնքան ինչքան խնձորը Երկիր մոլորակից՝ 100,000,000 անգամ։

10. Թվարկեք նյութի մասնիկների շարժումը հաստատող երևույթներ:

11. Ինչպե՞ս է բացատրվում օծանելիքի բուրմունքի տարածումը սենյակում:

12. Ի՞նչ է դիֆուզիան:

Նյութերի ինքնաբերական խառնման երևույթը կոչվում է դիֆուզիա:

13. Նկարագրեք ջրի և պղնձարջասպի ջրային լուծույթի միջև դիֆուզիայի փորձի ընթացքը:

14. Ինչպե՞ս է ընթանում դիֆուզիան գազերում:

15. Ինչպե՞ս է ընթանում դիֆուզիան հեղուկներում և պինդ մարմիններում:

Գազերում դիֆուզիան ավելի արագ է ընթանում, քան հեղուկներում: Դա պայմանավորված է նրանով, որ գազերում ատոմների միջև հեռավորությունը ավելի մեծ է: Պինդ մարմիններում դիֆուզիան ընթանում է ավելի դանդաղ քան հեուկներում:

16. Ինչպե՞ս է ջերմաստիճանի փոփոխությունն ազդում դիֆուզիայի արագության վրա:

17. Թվարկեք դիֆուզիայի երևույթի օրինակներ բնության մեջ և կենցաղում:

Բարձր ջերմաստիճանում դիֆուզիան ավելի արագ է ընթանում:

1. Որքա՞ն է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի լրիվ մեխանիկական էներգիան:

Ճոճանակի լրիվ մեխանիկական էներգիան պահպանվում է,քանի որ նրա A և B կետերը իրար հավասար են։

2.Էներգիայի ինչ փոխակերպումներ են  տեղի ունենում ճոճանակի սեփական տատանումների ժամանակ:
Ճոճանակի գնդիկի պոտենցիալ էներգիան սկսում է աճել, իսկ կինետիկ հավասար է լինում զրոյի։

3. Որ դիրքում է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի պոտենցիալ էներգիան առավելագույնը և որ դիրքում նվազագույնը:
Պոտենցիալ էներգիան ունի նվազագույն արժեքը գնդիկի հավասարակշռման դիրքում, իսկ առավելագույն արժեքը ունի լայնույթի ամենաբարձր կետում։

4. Որ դիրքում է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի կինետիկ էներգիան առավելագույնը և որ դիրքում նվազագույնը:

Սեթական տատանումներ կտարող ճոճանակի կինետիկ էներգիան նվազագույնին է հասնում գնդիկի հավարակշռված դիրքում՝կենտրոնում,իսկ առավելագույին է հասնում լայնւյթի ամենաբարրձր կետում։

5. Ինչպես կարելի է ստանալ չմարող տատանումներ:

Չմարող տատանումներ կարելի է ստանալ շփման ուժի և դիմադրության ուժի բացակայության դեպքում։

6. Ինչ մեծություններից է կախված մաթեմատիկական ճոճանակի տատանումների պարբերությունը և ինչ մեծություններից  այն կախված չէ: Գրել բանաձևը:

Ճոճանակի տատանումները կախված են թելի երկարությունից,չնայած նրան, որ գնդի զանգվածից կախված չէ։

Реклама

about:blank

7. Ինչ մեծություններից է կախված զսպանակավոր ճոճանակի տատանումների պարբերությունը: Գրել բանաձևը:

Զսպանավոր ճոճանակի տատանումների պարբերությունը կախված է բեռի զանգվածից և կոշտությունից

8. Որքան է ազատ անկման արագացումը ՝ հասարակածում, բևեռներում, Երևանում:

Հասարակածում-g=9,78մ/վ²
Երևանում-g=9,80մ/վ²
Բևեռներում=g=9,83մ/վ²

9. Ինչու են հարկադրական տատանումները չմարող:
Հարկադրական տատանումները չեն մարում քանի դեռ համակարգի վրա  ազդում է պարբերաբար փոփոխվող արտաքին ուժ՝հարկադրող ուժ:

10. Ինչից է կախված հարկադրական տատանումների լայնույթը:
Հակրադրող ուժի հաճախությունց։

11. Ինչ է ռեզոնանսը:
ν դեպքում հարկադրական տատանումների լայնույթի կտրուկ աճը կոչվում է ռեզոնանս:

12. Նկարագրեք փորձ, որի օգնությամբ կարելի է բնութագրել ռեզոնանսի երևույթը:
Ռեզոնանսի երևույթը կարելի է ցուցադրել նաև մաթեմատիկական ճոճանակների միջոցով: Փայտե ձողից կախենք մի մեծ գունդ (1) և մի քանի թեթև, տարբեր երկարության թելեր ունեցող ճոճանակներ։Ձեռք չտալով թեթև ճոճանակներին` հավասարակշռության վիճակից հանենք մեծ գունդը և բաց թողնենք: 

 

Դաս 10

.Որ մեծությունն է կոչվում մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիա:

Մարմնի պոտենցիալ ևկինետիկ էներգիաների գումարը կոչվում է մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիա։

2.Ինչպես է փոխվում ազատ անկում կատարող մարմնի՝

   ա. կինետիկ էներգիան;

մեծանում է

  բ. պոտենցիալ էներգիան;

փոքրանում է

  գ. լրիվ էներգիան:

մնում է նույնը

3. Ձևակերպել լրիվ մեխանիկական էներգիայի պահպանման օրենքը:

Դիմադրության և շփման ուժերի բացակայության դեպքում մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիան շարժման ընթացքում մնում է անշարժ։

4. Ինչ պայմանների դեպքում է պահպանվում մարմնի  լրիվ մեխանիկական էներգիան:

5. Ինչպես է փոխվում համակարգի  լրիվ մեխանիկական էներգիան, երբ այնտեղ գործում են շփման ուժերը:

Այդ դեպքում լրիվ մեխանիկական էներգիան փոքրանում է և վերածվում ներքին էներգիայի

6. Ինչու հնարավոր չէ ստեղծել հավերժական շարժիչ: 

Քանի որ էներգիան չի բավարարի:

 Լուծել հետևյալ խնդիրները.

1. Ի՞նչ արագությամբ պետք է շարժվի 7,2տ զանգվածով մեքենան, որպեսզի նրա կինետիկ էներգիան հավասար լինի 8,1կՋ-ի:
2. Որքա՞ն է 50կգ զանգվածով մարմնի կինետիկ էներգիան, եթե նրա իմպուլսը 500կգ մ/վ է:

E_կ=p²/2m

500^2=250000

50*2=100

250000:100=2500

1. Որքա՞ն է նվազում 10կգ զանգվածով մարմնի պոտենցիալ էներգիան, երբ 100մ բարձրությունից այն իջնում է մինչև 80մ բարձրության:

Eպ=mgh

10*9,8*100=9800

10*9,8*80=7840

9800-7840=1960

1. Առաջին մարմնի բարձրությունը գետնից 5 անգամ մեծ է երկրորդ մարմնի բարձրությունից, իսկ զանգվածը 2 անգամ փոքր: Քանի անգամ է առաջին մարմնի պոտենցիալ էներգիան մեծ երկրորդ մարմնի պոտենցիալ էներգիայից:

5-2=3

       Սովորել Է. Ղազարյանի դասագրքից (էջ 43-54):

Կարդալ և պատրաստել ուսումնական նյութ էջ 54-ի «Հետաքրքիր է իմանալ» բաժնից «Հավերժական շարժիչներ» թեմայի շուրջ: 

Դաս 8

§16.Պոտենցիալ էներգիա

1.Ո՞ր մեծությունն է կոչվում էներգիա:

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը բնութագրում է մարմնի աշխատանք կատարելու ունակությունը, կոչվում էներգիա (E)

2.Օրինակներով ցույց տալ էներգիայի և աշխատանքի կապը

1. Գունդը պարզապես դնենք սեղանին: Դրանից որոշ հեռավորության վրա դնենք մի չորսու: Սկզբում դադարի վիճակում գտնվող այդ գունդը կպահպանի իր դադարի վիճակը, քանի որ նրա վրա ազդող ուժերը համակշռված են: Ուրեմն այդ դեպքում գունդն աշխատանք չի կատարում:
2.գնդին հաղորդում ենք դեպի չորսուն ուղղված  արագություն: Որոշ ժամանակ անց հարվածելով չորսուին` գունդը տեղափոխում է այն և կատարում որոշակի աշխատանք:

3.Ինչ միավորներով է չափվում էներգիան միավորների ՄՀ-ում:

Մեկ ջոուլն է (1Ջ)

4.Մեխանիկական էներգիայի տեսակները

Մարմինների շարժմամբ խպայմանավորված էներգիա, որն անվանում ե կինետիկ էներգիա, որ մարմինների փոխազդեցությամբ պայմանավորված էներգիա, որն անվանում են պոտենցյալ էներգիա:

5.Որ էներգիան են անվանում կինետիկ

Մարմինների շարժմամբ խպայմանավորված էներգիա, որն անվանում ե կինետիկ էներգիա

6.Ինչ մեծություններից է կախված մարմնի կինետիկ էներգիան ,որ բանաձևով է որոշվում այն

Մարմնի շարժմամբ պայմանավորված էներգիան կոչվում է կինետիկ էներգիա:

7.Երբ է մարմնի կինետիկ էներգիան զրո

Երբ դադարի վիճակում է:

8.Որ էներգիան են անվանում  պոտենցիալ,

Սկալյար ֆիզիկական մեծություն, կոնսերվատիվ ուժերի դաշտում գտնվող համակարգի լրիվ մեխանիկական էներգիայի մի մասը։ Կախված է համակարգը կազմող նյութական կետերի դիրքից։

9.բերել պետենցիալ էներգիայով օժտված մարմինների օրինակներ

Օրինակ՝ շաժվող օդանավի մեջ նստած ուղևորը օդանավի նկատմամբ զրո կինետիկ էներգիա ունի, սակայն նրա կինետիկ էներգիան Երկրի նկատմամբ զրո չէ։

Реклама

about:blank

10.Ինչ բանաձևով է որոշվում Երկրի մակերևույթից որոշակի բարձրությամբ մարմնի պոտենցիալ էներգիան

Ep=mgh

(Իմ համար)

11.Որ մեծություն է կոչվում մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիա:

Մեխանիկական էներգիա — մեխանիկական համակարգի բաղադրիչների պոտենցիալ և կինետիկ էներգիաների գումարը ֆիզիկայում։ Մեխանիկական էներգիան մարմնի շարժումով կամ դիրքով պայմանավորված էներգիան է և ունակ է մեխանիկական աշխատանք կատարելու։ Եթե մարմինը կարող է որոշակի աշխատանք կատարել, ապա այն օժտված է էներգիայով: Որքան մեծ աշխատանք կարող է կատարել մարմինը, այնքան մեծ էներգիայով է այն օժտված:

12.Ձևակերպիր լրիվ մեխանիկական էներգիայի պահպանման օրենքը

Բնության հիմնարար օրենքներից է։ Ըստ այդ օրենքի՝ մեկուսացված ֆիզիկական համակարգի համար կարելի է ներմուծել մի սկալյար ֆիզիկական մեծություն՝ էներգիա, որը համակարգի պարամետրերի ֆունկցիա է և պահպանվում է ժամանակի ընթացքում։ Սահմանվել է փորձնականորեն։ Քանի որ էներգիայի պահպանման օրենքը վերաբերում է ոչ թե որոշակի մեծությունների և երևույթների, այլ արտացոլում է ընդհանրական, ամենուր և միշտ կիրառելի օրինաչափություն, ապա այն կարելի է անվանել ոչ թե էներգիայի պահպանման օրենք, այլ՝ սկզբունք։

Դաս 8

1. Ո՞ր շարժումն է կոչվում ռեակտիվ;  

Ռեակտիվ անվանում են այն շարժումը, որն առաջանում է, երբ մարմնից անջատվում է նրա մի մասը՝ որոշակի արագությամբ, որի հետևանքով մնացած մասը ձեռք է բերում հակառակ ուղղված արագություն։                 

2. Բերել ռեակտիվ շարժման օրինակներ:

թնդանոթի հետ գլորքը

Հրացանի «հետհարվածը» կրակելիս (շարժումը գնդակի շարժման հակառակ ուղղությամբ)

3. Ի՞նչ կառուցվածք ունի հրթիռը:

Հրթիռը բաղկացած է երկու հիմնական մասերից`պատյանից և վառելանյութերից։Պինդ վառելանյութով աշխատող հրթիռներում օգտագործում են հատուկ տեսակի վառոդ,իսկ հեղուկ վառելանյութով աշխատող հրթիռներում`կերոսին կամ հեղուկի ջրածին։Հրթիռի պատյանն ունի ելքի փողակ`մեկ կամ մի քանի անցքով,որոնցից շատ մեծ`մինչև 4կմ/վ արագությամբ դուրս են նետվում այրման արգասիքները`բարձր ճնշման և ջերմաստիճանի գազերը։

4․ Բացատրեք, թե ինչպես է շարժվում հրթիռը։

հրթիռը շարժվում է տարածության մեջ հրթիռային մասի սեփական զանգվածի արտանետման ընթացքում ծագող ռեակտիվ քարշուժի շնորհիվ։

5. Կարո՞ղ է արդյոք հրթիռը շարժվել անօդ տարածությունում։ Իսկ կարո՞ղ է հրթիռն արգելակել  տիեզերքում (անօդ տարաությունում): Ինչպե՞ս:

ոչ

6․ Ի՞նչ գիտեք տիեզերագնացության հաջողությունների մասին։

Տիեզերական թռիչքների համար հրթիռների օգտագործման գաղափարն առաջարկել է Կ. Է. Ցիոլկովսկին: Դրանից միայն կես դար անց հնարավոր դարձավ մարդու՝ տիեզերք թռչելու երազանքը: Առաջին տիեզերագնացը Յու. Ա. Գագարինն է: 1961թ. ապրիլի 12-ին «Վոստոկ» տիեզերանավով նա Երկրի շուրջը առաջին պտույտը գործեց: Իսկ 1969թ. հուլիսի 16-ին ամերիկացի տիեզերագնացներ Արմսթրոնգը և Օլդրինը «Ապոլոն-II» տիեզերանավով վայրէջք կատարեցին Լուսնի վրա: Իսկ 1989 թ. մարտի 13-18-ը ամերիկյան «Դիսքավերի» տիեզերանավով թռիչք կատարեց հայազգի առաջին տիեզերագնաց Ջ. Ֆ. Բաղյանը:

7. Կարո՞ղ է արդյոք իդեալական հարթ հորիզոնական սառույցի վրա կանգնած մարդը տեղից շարժվել՝ որևէ  ձևով

Վերցնենք օրինակ փայտի կտոր և կանգնենք հարթ սառույցին։ Եթե փայտի կտորը նետենք, ապա կշարժվեք նետման ուղղությանը հակառակ։չհրվելով սառույցից։

դաս 7

§  11. Մարմնի իմպուլս:  

§ 12. Իմպուլսի պահպանման օրենքը: 

1.Որ մեծությունն է կոչվում մարմնի իմպուլս:

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի զանգվածի և արագության արտադրյալին, կոչվում է մարմնի շարժման քանակ կամ իմպուլս:

2. Ինչ բանաձևով է որոշվում մարնի իմպուլսը:

3.Ինչ միավորով է չափվում իմպուլսը ՄՀ-ում:

Իմպուլսի սահմանումից բխում է, որ նրա չափման միավորը ՄՀ-ում 1  կգ·մ/վ-ն է: Դա 1 մ/վ արագությամբ շարժվող 1 կգ զանգվածով մարմնի իմպուլսն է:

4.Իմպուլսը վեկտորական մեծություն է, թե սկալյար:

Իմպուլսը վեկտորական մեծություն է ։

5.Ինչն են համարում համակարգի իմպուլս:

Մարմինների համակարգի իմպուլս կոչվում է այդ համակարգը կազմող մարմինների իմպուլսների գումարը:

6.Որքան է նույն զանգվածով 2 գնդերի համակարգի իմպուլսը, եթե դրանք շարժվում են իրար ընդառաջ՝ մոդուլով հավասար արագություններով:

7.Մարմինների որ համակարգն է կոչվում փակ:

Մարմինների փակ համակարգ կոչվում է միայն միմյանց հետ փոխազդող մարմիններից կազմված համակարգը:

8. Ձևակերպել իմպուլսի պահպանման օրենքը:

Փակ համակարգ կազմող մարմինների իմպուլսների գումարը մնում է անփոփոխ:

9․Նկարագրել իմպուլսի պահպանման օրենքն հաստատող փորձ:

Հարթ հորիզոնական հարթության վրա v→ արագությամբ զանգվածով գունդը հարվածում է նույն զանգվածով երկրորդ գնդի։ Մինչև բախումը առաջին գնդի իմպուլսը m*v→ է, իսկ երկրորդինը՝ զրո, հետևաբար համակարգի իմպուլսը m*v→ է։ Բախումից հետո առաջին գունդը կանգ է առնում, իսկ երկրորդը կշարժվի նույն արագությամբ։

12. Ինչ կառուցվածք ունի հրթիռը:

դաս 6

1. Բերեք մարմինների փոխազդեցության օրինակներ:
Օրինակ երբ մի գնդակ մեծ արագությամբ կպնում է մի ուրիշ գնդակի, մյուս գնակը շարժվում է։

2․ Զինվորը բռունցքի հարվածով ջարդում է քարը։ Ո՞րն է ավելի մեծ՝ ձեռքի ազդեցությունը քարի վրա , թե՞ հակառակը։
Ձեռքի ազդեցությունը քարի վրա

3․ Մագնիսը էլեկտրամագնիսական ուժով ձգում է երկաթին։ Ի՞նչ բնույթի ուժով է երկաթը ձգում մագնիսին։

4. Ձևակերպեք Նյուտոնի երրորդ օրենքը:
Ազդումը միշտ ունի հավասար և հակադիր հակազդում, այլ կերպ, երկու մարմինների փոխազդեցությունները միմյանց հավասար են և հակառակ ուղղված։

5. Ի՞նչ փորձերի օգնությամբ կարելի է հիմնավորել Նյուտոնի երրորդ օրենքը:
Լողորդը պատից հրվելու համար ոտքերով ուժով ազդում է պատի վրա, իսկ պատն իր հերթին հակառակ ուժով ազդում է լողորդի վրա՝ ըստ Նյուտոնի երրորդ օրենքի։

6. Ի՞նչ գիտեք ազդող և հակազդող ուժերի մոդուլների, ուղղությունների և կիրառ ման կետերի մասին:
Ազդող և հակազդող ուժերի մոդուլիկները հավասար են և նրանց ուղղությունները միմյանց հակառակ են:

7. Հնարավո՞ր է արդյոք, որ երկու մարմինների փոխազդեցության ուժերը միմյանց համակշռեն:
Ոչ, հնարավոր չէ

8. Հանրահայտ Մյունխհաուզենը պնդում էր, որ մի անգամ, բռնելով իր մազերից, իրեն դուրս է քաշել ճահճից: Հնարավո՞ր է արդյոք նրա պատմածը:

9. Նկարեք թելից կախված գնդիկ նշեք ազդեցության ու հակազդեցության ուժերը:

10. Երկաթե սայլակին երկար ձողի օգնությամբ ամրացված է մագնիս: Կշարժվի՞ արդ- յոք սայլակը:
Կշարժվի

Սովորել Է. Ղազարյանի դասագրքից էջ՝ 31- 33-ը:

Ուշադիր նայիր նկարին: Ի՞նչ կլինի, եթե տղան գերանը տեղափոխելիս քայլի մերկասառույցի վրայով։ Ինչպիսի՞ ուժեր են ազդում տղայի վրա, գերանի վրա։