Հաշվետվություն

Գործնական քերականություն, Գործնական քերականություն, Գործնական քերականություն Իմ կարծիքով մենք այս ամսվա ընթացքում գործնական քերականությունները քիչ ենք կատարել։ Մի քիչ բարդ էր համեմատաբար մյուսներին, բայց երկու անգամ կրկնելուց հետո հասկացա թեմաները։ Կարդացել ենք հետաքրքիր պատմություն և դուրս գրել մեր կարծիքով խորիմաստ նախադասությունները Ջոնաթան լիվինգսթոն ճայը (նախադասություներ, Ջոնաթան լիվինգսթոն ճայը (նախադասություներ 2, Ջոնաթան Լիվինգսթոն ճայը( նախադասություններ  3 ։ Մենք գրել ենք , թե մեր կարծիքով ինչն է խանգարում կրթությանը և ինչը կուզենայնք ավելացնել կրթության մեջ Իմ կարծիքը կրթության մեջ։ Դասարանում դիտել ենք տեսանյութ և քննարկել Համո Սահյանի կյանքի մասին, որտեղ խոսում են համո Սահյանը և Հրանտ Մաթևոսյանը ։ Ընթերցել ենք Համո Սահյանի բանաստեղծություները։ Այս ամսվա ընթացքում կատարել ենք երկու ֆլեշ մոբ։

Ադրբեջան

1. Բնութագրեք Ադրբեջանի աշխարհագրական դիրքը:

Ադրբեջանը լեռնային երկիր է։ Նրա հյուսիսում Մեծ Կովկասի լեռներն են, հարավում ՝ Փոքր Կովկասի։ Լեռնային շրջաններում հաճախակի են երկրաշարժերը։ Կասպից ծովի մակարդակի բարձրացման պատճառով աստիճանաբար ջրածածկ է լինում Կուր-Արաքսյան դաշտավայրի ցածրադիր հատվածը։

1. Ի՞նչ դեր ունի Ադրբեջանը հվ-արմ Ասիայում:

Ադրբեջանում կա մեծ Նավթի պաշարը,որը նրանք արտահանում են տարբեր երկրներ։Ինչպես գիտենք Նավթը նաև համարվում է այսպես ասած սև ոսկի և հենց դրանով էլ կարևորվում է որպես պետություն հվ-արմ Ասիայում։

1. Որո՞նք են Ադրբեջանի զարգացման նախադրյալները:

Կասպից ծովը, տարբեր թանկարժեք պաշարների արտահանումը որոնից են՝ նավթը և սև ոսկին, ինչպես նաև զբոսաշրջությունը:

Գործնական Քերականություն

Բացահայտիչը ցույց է տալիս լրացյալի ով կամ ինչ լինելը։ Բացահայտիչ ունեցող գերադաս անդամը կոչվում է բացահայտյալ։ Բացահայտյալի ու բացահայտչի միջև եղած արտասանական դադարը բավականին ակնհայտ է և գրավոր խոսքում արտահայտվում է կետադրական նշանով (սովորաբար՝ բութով)։

Բացահայտիչը լինում է երեք տեսակ՝ բուն բացահայտիչ, մասնական բացահայտիչ և մասնավորող-պարագայական բացահայտիչ։

• Աննան` իմ դասընկերուհին (բուն), հայտնի էր իր բացառիկ տաղանդով:
• Աննան` որպես դուստր (մասնական), շատ հոգատար է:
• Դպրոցում` երաժշտության սրահում (մասնավորող պարագայական), Աննան հիանալի ելույթ ունեցավ:

Բացահայտիչը բացահայտյալից տրոհվում է բութով, նախադասության մնացած մասից` ստորակետով:

Բացահայտչից հետո չի դրվում ստորակետ մի քանի դեպքում:

• Եթե բացահայտիչը դրված է սեռական հոլովով:
  • Տիգրան Մեծի` հայոց արքայի զորքը երկար տարիներ անպարտ էր:
• Եթե բացահայտչին հաջորդում է կապ:
  • Ճամփորդի` ալեհեր կնոջ առաջ բացել էին տան դռները:
• Եթե բացահայտչից հետո դրվում է եմ, ես, է … օժանդակ բայը կամ հանգույցը:
  • Լուիզան` նրա աղջիկն էր ամեն ինչ կազմակերպում:
• Եթե բացահայտչից հետո ընկնում է էլ շաղկապը:
  • Անին` դասընկերուհիս էլ որոշեց գալ մեզ հետ Արատես:

1.Ընդգծված որոշիչներն ըստ օրինակի դարձրո՛ւ բացահայտիչ: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու:
Օրինակ` Սիրո աստվածուհի Աստղիկը լողանում էր Արածանիի ջրերում:  Աստղիկը` սիրո աստվածուհին, լողանում էր Արածանիի ջրերում:

Սևանից սկիզբ է առնում միայն Հրազդանը:Հայաստանի ամենամեծ լիճ 

չարաճճի գեղեցկուհի  արքայադստերըՏղան մոտեցավ 

Զորքր պաշարում է  Նինվեն երկրի մայրաքաղաք ու սպասում նոր հրամանի:

Կինը  իր ոչ ու փուչ  մարդ Նազարից հարևաններին բողոքում է։
Նազարի հետ կռվող Սաքոն էլ էր այդ հարսանիքում:
 Արյունոտվում էր զորավարի սիրտը Իտալիայի  իր հայրենիք թշվառ վիճակից:
Ծերունին հաճախ էր Կարոյով իր թոռնիկով  հպարտանում:

2.Հարցական դերանունների փոխարեն համապատասխան բացահայտիչներ գրի՛ր:

Միքայելը` իմ ընկերը, երեկ մեր տանն էր:
Տանտիրուհուց` Էլիզայից, հեռագիր էր ստացել:
Տղան անհամբեր սպասում էր Սևուկի` խելացի ձիու երևալուն:
Մայրը որդուց` Արամից, արդեն երկար ժամանակ լուր չուներ:
Քուռկիկ Ջալալին արագ մոտեցավ տիրոջը` Սասունցի Դավիթին:
Հրազդանը` գեղեցիկ գետը, Երևանով է անցնում:

3․Ինքդ բացահայտիչ ունեցող 4-5 նախադասություն կազմի՛ր։

դասարանում` հնամաշ պատերով կատու եր մտել

աղջիկը իմ ընկերուհին գիրք էր կարդում

Անին ինքնավստահ աղջնակը մյայն աշխատանքի մասին էր մ տածում

4.Նախադասությունն ընդարձակիր` կետերի փոխարեն  որպես ի՞նչ, իբրև ի՞նչ, որպես ո՞վ, իբրև ո՞վ հարցերին պատասխանող բացահայտիչներ գրելով:

Էլիասը իմ քույր, ինձ բացատրում էր ճանապարհը:
Անտառը` որպես գյուղի գեղեցիկ վայր, մռայլ ու դժկամ տեսք ուներ:
Թռչունի առաջին ճիչը` որպես փոքրիկ, չափազանց զարմացրեց մեզ:
Իսկ այդ արձակ տարածության մեջ արձանն էր`որպես վկա:
Պահակը` որպես դպրոցի հսկիչ, որոշեց ինձ մենակ չթողնել:
Ներողամիտ հայացքով նրանց խուճապին ու իրարանցմանը հետևում էր հավաստին`…:
Հարցերին պատասխանող պարոնը`որպես դժգոհ մարդ անցավ հավաքվածների միջով ու մոտեցավ մեքենային:

5. Ըստ տրված կաղապարների՝  կազմի՛ր բարդ նախադասություններ:
Թեկուզ նա դարձել էր երկրի ննախարար , այնուամենայնիվ իրեն դասում էր հավասար:
Թեպետ բոլորին հեգնում էր, սակայն նա այդպիսին չէ:
Չնայած որ չէր կարողանում սովորել, բայց կարողացավ հանձնել քնությունը:
Թեև անընդմեջ խոսում էր, բայց և այնպես բոլորին լսում էր:

6. Ըստ տրված կաղապարների` կազմի՛ր բարդ նախադասություններ:
Եթե լավ սովորեմ, ապա լավ կհանձնեմ քնություներս:
Քանի որ նա դեռ ողջ էր, հետևաբար բոլորը հետևում էին նրան:
Որովհետև սիրում էր քղցրեղեն ոտել, ուստի թմբլիկ էր:
Քանզի երեխան նրան խելոք չէր պահել, ուրեմն նկատողություն կստանա:

7. Կետադրի՛ր

Ամառային սիրուն երեկո էր և արեգակն արդեն թեքվում էր դեպի իր մուտքը: Մի փոքր տոթ օդին խառնվել էր մեղմ հովիկը և զբոսնելը հաճելի էր դարձել: Հանգստյան օր էր ծովափին շատ մարդիկ կային: Բոլորն անհանգիստ էին և հայացքներն ուղղել էին ծովում ինչ-որ կետի: Ոչ ոք չէր ուզում բան ասել և չէր էլ ուզում լսել ինչ- որ բան: Միայն բարձրախոսն էր անտարբեր ընդհանուր հուզմունքին և բարեխղճորեն իր գործն էր անում. զբաղեցնում էր հանգստացող հասարակությանը: Հաղորդավարը միապաղաղ ձայնով ինչ-որ բան էր կարդում և այդ ձայնը մատնում էր ձանձրույթն ու հոգնածությունը: Մակույկավարների տնակում անվերջ զնգում էր հեռախոսը և ոչ մեկը չէր մոտենում, որ խոսեր կամ գոնե անջատեր այն:

Ադրբեջան

1. Բնութագրեք Ադրբեջանի աշխարհագրական դիրքը:
   
   Ադրբեջանը գտնվում է Հարավային Կովկասում։ Հյուսիսում սահմանակից է Ռուսաստանին, արևմուտքում՝ Վրաստանին և Հայաստանին, հարավում՝ Իրանին, արևելքում՝ Կասպից ծովին։ Ադրբեջանի աշխարհագրական լանդշաֆտը տատանվում է հյուսիսում գտնվող լեռնային շրջաններից մինչև հարավային պարարտ հովիտներ: Երկրի արևելյան հատվածը հարում է Կասպից ծովին, որը կարևոր դեր է խաղում Ադրբեջանի տնտեսության և մշակույթի մեջ։
2. Ի՞նչ դեր ունի Ադրբեջանը հվ-արմ Ասիայում:
   
   Ադրբեջանը առանցքային դեր է խաղում Հարավարևելյան Ասիայում՝ իր ռազմավարական դիրքի, էներգետիկ ռեսուրսների և աշխարհաքաղաքական ազդեցության շնորհիվ։ Այն էներգետիկ ռեսուրսների կարևոր տարանցում է և տարածաշրջանում տնտեսական, մշակութային և քաղաքական համագործակցության ակտիվ մասնակից։
3. Որո՞նք են Ադրբեջանի զարգացման նախադրյալները:
   
   Ադրբեջանի զարգացման նախադրյալներն են հարուստ էներգետիկ ռեսուրսները, ռազմավարական աշխարհաքաղաքական դիրքը, զարգացած ենթակառուցվածքները, տնտեսական դիվերսիֆիկացիան, ներդրումները կրթության և գիտության մեջ, ինչպես նաև քաղաքական կայունությունն ու բարեփոխումները:

Ջոնաթան Լիվինգսթոն ճայը 3

 Մեզանից յուրաքանչյուրն իրականում Մեծ Ճայի գաղափարի մարմնացումն է, ազատության համապարփակ գաղափարի մարմնացումը, — երեկոները սովորաբար կրկնում էր Ջոնաթանն ափում, — վարպետորեն թռչելը միայն մի քայլ է դեպի մեր իսկական էության արտահայտումը։ Պետք է մի կողմ թողնել այն ամենն, ինչ սահմանափակում է մեզ։

Ձեր ողջ մարմինը մի թեւածայրից մինչեւ մյուսը, — մի ուրիշ անգամ ասում էր Ջոնաթանը, — այլ բան չէ, քան հենց ձեր միտքը՝ տրված տեսանելի ձեւի մեջ։ Փշրեք ձեր մտքի կապանքները եւ դուք կփշրեք նաեւ ձեր մարմնի կապանքները։ 

Մենք ազատ ենք գնալու ուր ուզենք եւ լինելու այնպիսին, ինչպիսին կանք, — պատասխանեց Ջոնաթանը եւ գետնից բարձրանալով ուղղվեց արեւելք՝ դեպի հայրենի ափերը, դեպի Երամը։

Մարտին, — կանչում էր նա երկնքից, — դու ասում ես, թե գիտես ցածր արագությամբ թռչել։ Դու ոչինչ չգիտես, քանի դեռ չես ապացուցել դա, ԹՌԻՐ։

Մեյնըրդ Ճայ, դու ազատե ս այստեղ եւ այժմ լինելու այնպիսին, ինչպիսին քո ես֊ն է, քո իսկական ես֊ը, եւ ոչինչ չի կարող խանգարել քեզ։ Դա Մեծ Ճայի օրենքն է, եւ օրենքն այդպիսին է։

Das 24

Քննարկվող հարցեր՝    

1. Ի՞նչ երևույթներ են նկատվում հեղուկի մեջ նրա տաքացման պրոցեսում: 

Շոգեգոյացման դեպքում նյութը հեղուկ վիճակից վերածվում է գազայինի (գոլորշու): Գոյություն ունի շոգեգոյացման երկու տեսակ՝ գոլորշացում և եռում:

2. Ինչու՞ են հեղուկի ներսում առաջանում պղպջակներ:

Հեղուկի ներսում փուչիկները ձևավորվում են գազի կամ գոլորշու առկայության պատճառով, որոնք արտանետվում են հեղուկի տաքացման կամ ճնշման նվազման ժամանակ: Երբ հեղուկը տաքացվում է, մոլեկուլները էներգիա են ստանում և ավելի արագ են շարժվում, ինչի հետևանքով նրանք կոտրում են իրենց կապերը և փախչում օդ՝ որպես գազ կամ գոլորշի։ Գազի կամ գոլորշու այս գրպանները հետո բարձրանում են հեղուկի մակերես և ձևավորում փուչիկներ: Փուչիկների չափը կախված է արձակված գազի կամ գոլորշու քանակից և հեղուկի մածուցիկությունից։

3. Ինչպիսի՞ն է պղպջակների «վարքը» հեղուկը տաքացնելիս: Ինչո՞ւ է եռացող ջուրն «աղմկում»:

Երբ հեղուկը տաքացվում է, փուչիկները կարող են առաջանալ և բարձրանալ մակերես՝ խառնելով հեղուկը և բաշխելով ջերմությունը: Փուչիկները կարող են նաև շերտ ստեղծել մակերեսի վրա, որը մեկուսացնում է հեղուկը: Այնուամենայնիվ, եթե տաքացման արագությունը չափազանց բարձր է, փուչիկները կարող են հանգեցնել հեղուկի եռման, ինչը կարող է վտանգավոր լինել:

4. Ի՞նչ ուժեր են ազդում գոլորշիով լցված օդի պղպջակի վրա` հեղուկի ներսում:

Երբ հեղուկը պարունակում է գոլորշիով լցված օդ, գոլորշու վրա ազդող ուժերն են ձգողականությունը և լողացողությունը: Ձգողականությունը հանգեցնում է նրան, որ գոլորշին սուզվում է դեպի հեղուկի հատակը, մինչդեռ լողացողությունը հանգեցնում է նրան, որ այն բարձրանում է մակերես:

5.  Ի՞նչ է եռումը: Ո՞ր պրոցեսն են անվանում եռում: 

Եռացումը այն գործընթացն է, երբ հեղուկը վերածվում է գոլորշու՝ հեղուկի ներսում փուչիկների ձևավորմամբ, որոնք սովորաբար առաջանում են հեղուկը մինչև եռման կետը տաքացնելու արդյունքում:

6. Ի՞նչն են անվանում հեղուկի եռման ջերմաստիճան: Եռման ընթացքում արդյոք հեղուկն ավելի է

Հեղուկի եռման կետը այն ջերմաստիճանն է, որում այն եռալով վերածվում է գոլորշու և որոշվում է քիմիական բաղադրությամբ, ճնշումով և բարձրությունից: Այն սովորաբար արտահայտվում է Ցելսիուսի կամ Ֆարենհեյթի աստիճաններով և կարող է չափվել ջերմաչափի միջոցով:

տաքանում:

7. Ինչի՞ց է կախված հեղուկի եռման ջերմաստիճանը:

Հեղուկի եռման կետը կախված է ճնշումից, բարձրությունից և հենց հեղուկի քիմիական բաղադրությունից։

8. Եռացող ջուրը որտե՞ղ է ավելի տաք՝ ծովի մակերևույթի՞ն, լեռան գագաթին, թե՞ խոր հանքահորում:

9. Ինչի՞ վրա է հիմնված շուտեփուկ կաթսայի աշխատանքի սկզբունքը:

10. Օգտագործելով նկարը՝ բացատրե՛ք՝ ինչպես  կարելի է ջուրը եռացնել սովորական սենյակային ջերմաստիճանում: 

11. Ինչի՞ հաշվին է տեղի ունենում սառնարանի ներսի ջերմաստիճանի նվազումը։

classwork

Պարապունք 52

Թեմա՝ Քառակուսային եռանդամի վերլուծումը արտադրիչների։

ax²+bx+c տեսքի բազմանդամը, որտեղ a -ն, b -ն և c -ն տրված թվեր են, և a≠0, անվանում են քառակուսային եռանդամ:

Օրինակ՝ x²+4x−6, 2x²−5x+7, x²+6x, 4x²−8, 9x²  բազմանդամները քառակուսային եռանդամների օրինակներ են:

a թիվը անվանում են ավագ անդամի՝  x² -ու գործակից, b թիվը՝  x -ի գործակից, c -ն՝ ազատ անդամ:

Քառակուսային եռանդամի ուսումնասիրման հարցերում խիստ կարևոր դեր է խաղում հետևյալ թիվը՝ D=b²−4ac

D=b²−4ac թիվն անվանում են ax²+bx+c քառակուսային եռանդամի  տարբերիչ կամ՝ դիսկրիմինանտ:

Քառակուսային եռանդամների ուսումնասիրման ամենակարևոր հարցերից են դրանց արտադրիչների վերլուծումը և ax²+bx+c=0 հավասարման լուծումը:

1) Եթե D>0, ապա քառակուսային եռանդամը վերլուծվում է երկու իրարից տարբեր գծային արտադրիչների: 

2) Եթե D=0, ապա քառակուսային եռանդամը վերլուծվում է երկու իրար հավասար գծային արտադրիչների: 

3) Եթե D<0, ապա եռանդամը չի վերլուծվում արտադրիչների:

ax²+bx+c=a⋅(x−x₁)(x−x₂), որտեղ՝ 

Օրինակ`

1) Վերլուծենք արտադրիչների 2x²−3x+1 եռանդամը:  

Հաշվենք D=b²−4ac տարբերիչը՝ D=(−3)²−4⋅2⋅1=9−8=1>0

Ըստ բանաձևերի՝ x₁=(3+√1)/2⋅2=1, x₂=(3-√1)/2⋅2=1/2

Հետևաբար՝ 2x²−3x+1=2(x−1)(x−1/2)

2) Դիտարկենք x²+8x+16 եռանդամը:

Հաշվենք եռանդամի տարբերիչը՝ D=8²−4⋅1⋅16=64−64=0

Այն հավասար է զրոյի հետևաբար, եռանդամը վերլուծվում է երկու իրար հավասար  արտադրիչների: Դա կարելի է անել, օրինակ այսպես՝

x²+8x+16=x²+2⋅x⋅4+4²=(x+4)²=(x+4)(x+4)=(x+4)²

Կիրառեցինք քառակուսիների գումարի բանաձևը:

3) Դիտարկենք x²+4x+5 եռանդամը:

Հաշվենք եռանդամի տարբերիչը՝ D=4²−4⋅1⋅5=16−20=−4<0

Այն բացասական է, հետևաբար, եռանդամը չի վերլուծվում արտադրիչների: 

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․ Ո՞ր բազմանդամն են անվանում քառակուսային եռանդամ։

ax²+bx+c տեսքի բազմանդամը, որտեղ a -ն, b -ն և c -ն տրված թվեր են, և a≠0, անվանում են քառակուսային եռանդամ:

2․ Ինչի՞ է հավասար քառակուսային եռանդամի տարբերիչը։

D=b²−4ac թիվն անվանում են ax²+bx+c քառակուսային եռանդամի  տարբերիչ կամ՝ դիսկրիմինանտ:

3․ Հետևյալ արտահայտություններից ո՞րն է հանդիսանում քառակուսային եռանդամ: Ընտրիր ճիշտ պատասխանի տարբերակը:

ա) 14x²−3x−1 բ) 4x−5 գ) x+5/2x−3

4․ Արդյո՞ք բազմանդամը քառակուսային եռանդամ է․

Ոչ մեկը

5․ a-ի ի՞նչ արժեքի դեպքում է բազմանդամը քառակուսային եռանդամ․

ա.a=0
բ.a≠1
գ.aø
դ.a=R

6․ Նշել քառակուսային եռանդամի ավագ, միջին և ազատ անդամները։

ա.x²+3x+1
բ.x²+1
գ.x²-x+2
դ.2x²+3x
ե.3-x+x²
զ.-x+x²
է.x+4+2x²
ը.10-x²

7․ Կազմել քառակուսային եռանդամ տված գործակիցներով։

ա)3x²+4x+5
բ)3x²-2x+6
գ)1x²-1x+2
դ)-1x²+3x-2

8․ Գրել քառակուսային եռանդամի a, b և c գործակիցները․

ա)a=6. b=1. c=-2
բ)a=1. b=1. c=7
գ)a=-5. b=3. c=-1
դ)a=-1. b=1. c=1

9․ Առանձնացնել լրիվ քառակուսին․

գ)(x-4)²+1
դ)(x+2)²
ե)(x+2,5)²-12,25
զ)(x-1,5)²-0,25
է)2((x-2)²-0,5)
ը)-4((x-0,5)²+0,5)

10․ Հաշվել քառակուսային եռանդամի տարբերիչը․

ա)D=1
բ)D=1
գ)D=49
դ)D=49
ե)D=-4
զ)D=0
է)D=0
ե)D=-4
թ)D=-4

Ափոփում

1.Ինչ բարեփոխումներ իրականացվեցին XIX դ. երկրորդ կեսին Ռուսաստանում: Ներկայացրեք դրանց ազդեցությունն Արևելյան Հայաստանի տնտեսական և սոցիալական կյանքի զարգացման վրա: Ինչու ցարիզմը հայերի նկատմամբ ուժեղացրեց ազգային ճնշման քաղաքականությունը:

XIX դ. երկրորդ կեսին ռուսական ինքնակալությունը սաստկացրեց իր գաղութային քաղաքականությունն ազգային երկրամասերում: Անդրկովկասի նվաճումից հետո ռուսական արքունիքի սևեռուն նպատակն էր աստիճանաբար ռու- սականացնել տեղական ժողովուրդներին:Հայ ձեռներեցներից շատերը, չնայած ցարիզմի խտրական քաղաքականությանը, որոշակի հաջողությունների հասան տնտեսական մրցակցության մեջ և Անդրկովկասում դարձան նշանավոր ձեռնարկատերեր:

2.Ընդհանուր գծերով ներկայացրեք արևմտահայության վիճակը Օսմանյան կայսրությունում:

XIX դ. երկրորդ կեսին Օսմանյան կայսրությունն անկասելի անկում էր ապրում: Թուրքական տիրապետության ծանր պայմաններում զտնվող ազզերը հերոսական պայքար էին ծավալել իրենց անկախությունը վերականգնելու համար: Նրանցից շատերը հաղթանակով ավարտեցին ազգային-ազատագրական պայքարը և հասան բաղձալի արդյունքների: Այլ էր իրավիճակը մեր հայրենիքի բռնազավթված մասում’ Արևմտյան Հայաստանում:

3.Թվարկեք երեք հոսանքները, նշեք դրանց գլխավոր տարբերությունները: Հայտնի ինչ ներկայացուցիչների գիտեք: Ազգայնական գաղափարների տարածումը հայկական միջավայրում ինչ նշանակություն ունեցավ:

4.Ներկայացրեք արևմտահայ սահմանադրական շարժման առաջացման պար- ճառները և նշանակությունը:

5.Որտնք էին Զեյթունի 1862 թ. ապարամբության պատճառները, նշեք հայտնի մասնակիցների:

6.Որ պարերազմի հետ կապված և որ պայմանագրերով միջազգային էիվա- նագիտության մեջ մտավ Հայկական հարցը: Պարզաբանեք հարցի էությունը: Արտահայտեք ձեր տեսակետը հարցի միջազգայնացման վերաբերյալ, գնահատեք հայտնի «61-րդ հոդվածը»:

Պատմություն

1.Ո՞ր երկրներում էին կազմավորել խոշոր հայկական գաղութներ։Ներկայացրե՛ք դրանց պատմական նշանակությունը։

Իրանը, Հնդկաստանը, Ռուսաստանը, Արևմուտքի զարգացած երկրները, Սիրիան, Լիբանանը, Եգիպտոսը։

Հնդկաստանի հայ համայնքը XVII դարում ստվա- րացավ հատկապես իրանահայության հաշվին: Հաջորդ դարասկզբին այնտեղ հաշվվում էր մոտ 25 հազար մարդ:
Իրանի հայ համայնքում նոր ժամանակների ավարտին հաշվվում էր մոտ 200 հազար մարդ:
Եգիպտոսում այդ նույն ժամանակ հայերի թիվը մոտ 15 հազար էր:
Նոր դարերում ամենամեծ հայկական գաղթավայրը ձևավորվեց Ռուսաստանյան կայսրությունում: Այստեղ Առաջին աշխարհամարտի նախօրեին, Արևելյան Հայաստանից դուրս, ապրում էր մեկ միլիոն հայ: Մեծ համայնքներ էին կազմավորվել Թիֆլիսում, Բաքվում, Հյուսիսային Կովկասում, Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում: Իսկ Ղրիմում հայկական համայնք գոյություն ուներ դեռ միջնադարից:
Խոշոր գաղթավայրեր էին ձևավորվել նաև Լեհաստանում, Բուլղարիայում, Ռումինիայում և Ֆրանսիայում:
Հայկական գաղթավայրերում մեր հայրենակիցները ապրել են որպես հավաքական ամրողջություն, դիմագրավել են ձուլման վտանգին, պաշտպանել համայնքի շահերն ու ազգի պատիվը:

2.Համազգային ի՞նչ կառույցներ են ստեղծվել Նոր դարերում։

XIX դ. վերջից ստեղծվեցին համազգային նոր կառույցներ’ ազգային կուսակցություններ, հասարակական տարբեր կազմակերպություններ և այլն:
Ազգային նշանակության կառույցների շարքում պետք է նշել Կ. Պոլսի Ազգային ժողովը, որը ստեղծվել էր 1844 թ.: Ազգային սահմանադրության հաստատումից հետո արևմտահայության համար այն դարձավ կենտրոնական ազգային մարմին:
Համազգային կարևոր դերակատարություն ստանձնեց ե գիպ տա հայ մե ծա հա րուստ Պո ղոս Նու բար փաշայի կողմից Եգիպտոսում 1906 թ. հիմնված Հայկական բարեգործական ընդհանուր միությունը:
Համազգային կարևոր դերակատարություն ստանձնեց եգիպտահայ մեծահարուստ Պողոս Նուբար փաշայի կողմից Եգիպտոսում 1906 թ. հիմնված Հայկական բարեգործական ընդհանուր միությունը:
Քաղաքական առումով համազգային նշանակություն ստացան նաև 1912 թ. ստեղծված Հայոց ազգային բյուրոն և Ազգային պատվիրակությունը:

3.Փաստերով ցու՛յց տվեք գաղթավայրերի դերը և ունեցած ներդրումը ազգային մշակույթի զարգացման և հայապահպանության գործում։

Հայապահպանության խնդիրը: Օտար ափերում ապրող հայերի համար մշտապես գոյություն ունի ձուլման վտանգը: Սուսուլմանական երկրների հայկական համայնքները խաղաղ պայմաններում համեմատաբար ավելի քիչ էին ենթարկվում ձուլման, որովհետև կային կրոնական, մշակութային և սովորութային էական տարբերություններ հայերի ու մուսուլմանների միջև: Իսկ եվրոպական քրիստոնեական երկրներում ուծացման համար նպաստավոր միջավայր էր առաջանում: Այդ պատճառով հատկապես Լեհաստանում, նաև Ֆրանսիայում, Ռուսաստանում և այլ երկրներում դարերի ընթացքում հարյուրհազարավոր հայեր, կորցնելով ազգային լեզուն, հավատը, սովորույթները, ձուլվել են տեղի իշխող ազգերին:
Պատմությունը ցույց է տալիս, որ կազմակերպված ազգային կյանքով ապրող գաղթավայրերը կարողացել ևն պահպանել ազգային լեզուն, հավատը, զարգացնել մշակույթը:
Հայկական կրթությունը, գիտությունը, տպագրական գործը, մամուլը, արվեստը նոր ժամանակներում, հատկապես նրա առաջին փուլում հիմնականում զարգացել են Հայաստանից ղուրս: Գաղթավայրերում ստեղծված մշակույթն էապես նպաստել է Հայաստանում ազգային մշակույթի զարգացմանը, ինչպես նաև ծառայել է ազգային ինքնության պահպանման գործին և հայրենիքում, և գաղթավայրերում:
Մեր օրերում նույնպես հայկական գաղթավայրերի’ Սփյուռքի առջև ծառացած են ազգապահպանության, զոյատնման ու հայրենիքի հզորացմանը աջակցելու հիմնախնդիրները: